Buitencontractuele aansprakelijkheid binnenkort in het nieuw B.W. – deel 1 (LegalNews.be)

Auteur: LegalNews.be

Publicatiedatum: 04/04/2018

De publieke consultatie van de voorstelteksten aansprakelijkheidsrecht loopt van donderdag 29 maart 2018 tot en met dinsdag 1 mei 2018.

LegalNews.be geeft u in drie opeenvolgende artikelen een selectie van een aantal in het oog springende bepalingen:

1. Samenloop van buitencontractuele en contractuele aansprakelijkheid:

Indien een gebeurtenis tegelijkertijd de niet-nakoming van een contractuele verbintenis uitmaakt en leidt tot buitencontractuele aansprakelijkheid jegens de benadeelde medecontractant, kiest deze laatste of hij zijn vordering baseert op de contractuele dan wel de buitencontractuele aansprakelijkheid, tenzij deze keuzemogelijkheid wettelijk of contractueel uitgesloten is.

Ook indien de benadeelde vordert op grond van de buitencontractuele aansprakelijkheid, hebben voorrang de bijzondere op het tussen partijen bestaande contract toepasselijke wettelijke bepalingen en de contractuele bedingen, die betrekking hebben op de voorwaarden en gevolgen van de aansprakelijkheid, het verval of de verjaring van de vordering. Deze voorrang geldt niet bij schade ingevolge een aantasting van de fysieke integriteit.

2. Grondslagen van de buitencontractuele aansprakelijkheid: de foutaansprakelijkheid

Wie door zijn fout schade veroorzaakt aan een ander, is gehouden deze te herstellen. De fout is een tekortkoming aan een gedragsnorm die volgt uit de wet of aan de algemene zorgvuldigheidsnorm die geldt in het maatschappelijk verkeer.

Indien de gedragsnorm een welbepaald gedrag oplegt, maakt de schending ervan een fout uit. De tekortkoming aan de algemene zorgvuldigheidsnorm wordt beoordeeld in functie van het gedrag van een voorzichtig en redelijk persoon in dezelfde omstandigheden.

4. Gronden van uitsluiting van aansprakelijkheid (wie zich beroept op een grond van uitsluiting van aansprakelijkheid moet het bewijs ervan leveren)

Overmacht: er is geen aansprakelijkheid op grond van fout wanneer overmacht de persoon die de gedragsnorm overtreedt verhindert deze norm na te leven. Overmacht is een gebeurtenis die zich voordoet onafhankelijk van de wil van de persoon die de gedragsnorm overtreedt en die deze niet kan voorzien noch vermijden.

Andere gronden: er is geen aansprakelijkheid op grond van fout wanneer de persoon die de gedragsnorm overtreedt handelt ingevolge een onoverwinnelijke dwaling of onder een onweerstaanbare dwang, in een noodtoestand, in staat van wettige verdediging of op grond van een bevel van de wet of van een bevoegde overheid.

Toestemming van de benadeelde.

4. Aansprakelijkheid van minderjarigen en geestesgestoorden

De minderjarige die de leeftijd van veertien jaar niet heeft bereikt is niet aansprakelijk voor schade veroorzaakt door zijn fout of door een andere tot aansprakelijkheid leidende gebeurtenis. De minderjarige die de leeftijd van veertien jaar heeft bereikt is aansprakelijk. De rechter kan echter de schadevergoeding waartoe hij deze veroordeelt matigen, maar de schadevergoeding kan niet kleiner zijn dan het bedrag waarvoor een verzekeraar de aansprakelijkheid effectief dekt.

De geestesgestoorde is aansprakelijk voor schade veroorzaakt door zijn fout of door een andere tot aansprakelijkheid leidende gebeurtenis. De rechter kan echter de schadevergoeding waartoe hij deze veroordeelt matigen (zie supra).

5. Aansprakelijkheid voor andermans daad

5.1. Foutloze aansprakelijkheid

De titularis van het gezag over de persoon van een minderjarige is aansprakelijk voor de schade waarvoor deze laatste zelf aansprakelijk is of zou zijn indien hij meer dan veertien jaar was. Hij is verplicht deze aansprakelijkheid te verzekeren.

De aansteller is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt tijdens en naar aanleiding van de uitoefening van zijn functie door zijn aangestelde, waarvoor deze laatste zelf aansprakelijk is of zou zijn indien zijn aansprakelijkheid niet door een bijzondere wettelijke bepaling werd beperkt of uitgesloten.

Aansprakelijkheid van rechtspersonen voor leden van bestuursorganen. De rechtspersoon is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door de niet ondergeschikte personen met een bestuursopdracht zoals de aansteller aansprakelijk is voor de schade veroorzaakt door zijn aangestelde.

5.2. Weerlegbaar vermoeden van aansprakelijkheid

De persoon die op grond van een gerechtelijke of administratieve beslissing of van een contract ermee belast is de levenswijze van een ander op duurzame wijze te controleren en te organiseren, is aansprakelijk voor de schade waarvoor deze laatste zelf aansprakelijk is of zou zijn indien zijn aansprakelijkheid niet door een bijzondere wettelijke bepaling werd beperkt of uitgesloten.

Hij is echter niet aansprakelijk indien hij aantoont dat hij geen fout heeft begaan in het toezicht of dat er geen causaal verband is tussen de uitoefening van het toezicht en de schade.

Wie op basis van het eerste lid aansprakelijk kan worden gesteld, is verplicht deze aansprakelijkheid te verzekeren.

6. Foutloze aansprakelijkheid voor zaken en dieren

6.1. Foutloze aansprakelijkheid voor zaken

De bewaarder van een zaak is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door een gebrek van zijn zaak.

De bewaarder is de persoon die voor eigen rekening de macht van de leiding en controle heeft over de zaak. De eigenaar wordt vermoed de bewaarder van de zaak te zijn, tenzij hij bewijst dat de bewaring bij een ander berust.

Een zaak is gebrekkig wanneer zij door een van haar kenmerken niet de veiligheid biedt die men in de gegeven omstandigheden redelijkerwijze mocht verwachten.

6.2. Foutloze aansprakelijkheid voor dieren

De bewaarder van een dier is aansprakelijk voor de schade die door een daad van het dier is veroorzaakt.

De bewaarder is de persoon die voor eigen rekening de macht van de leiding en controle heeft over dieren. De eigenaar wordt vermoed de bewaarder van het dier te zijn, tenzij hij bewijst dat de bewaring bij een ander berust.

Lees hier het ‘Voorontwerp van wet houdende invoeging van de bepalingen betreffende buitencontractuele aansprakelijkheid in het nieuw Burgerlijk Wetboek’

In een tweede artikel behandelt LegalNews.be de aspecten ‘oorzakelijk verband’ en ‘schade’, in het derde artikel de aspecten ‘gevolgen van aansprakelijkheid’, ‘regresvorderingen’ en ‘bijzondere aansprakelijkheidsregimes’.