Overweegt u een heropstart van uw bouwactiviteiten in tijden van corona? (Lydian)

Auteur: Wouter Neven, Alexander Vandenbergen, Eveline Ankaert en Dario Petosa (Lydian)

Publicatiedatum: 06/04/2020

Overweegt u een heropstart van uw bouwactiviteiten in tijden van corona? Lees dan zeker even onze sociaal- en vastgoedrechtelijke tips & tricks!

N.a.v. de uitbraak van het coronavirus hebben veel bouwbedrijven, al dan niet op instructie van hun opdrachtgevers, hun activiteiten tijdelijk geheel of gedeeltelijk stopgezet.

Bouwbedrijven behoren tot de zogenaamde niet-essentiële bedrijven overeenkomstig het ministerieel besluit van 3 april 2020, met uitzondering van de dringende werkzaamheden en tussenkomsten, waardoor telethuiswerk in de regel verplicht is. Voor heel wat functies is telethuiswerk in deze bedrijven echter niet mogelijk. Bijgevolg kunnen bouwbedrijven hun activiteiten in principe verderzetten, mits inachtneming van de social distancing (minimale afstand van 1,5 m) maatregelen zowel op de werven als tijdens de verplaatsingen, en dit op straffe van sluiting.

Politie en sociale inspectie zien nauw toe op de strikte naleving van de veiligheids- en preventiemaatregelen. Problemen situeren zich klaarblijkelijk voornamelijk in het vervoer (waar de regels van social distancing dus ook moeten worden nageleefd), het handen wassen en het te dicht bij elkaar werken.

N.a.v. de oproep van de overheid om de economie niet volledig te laten stilvallen, hebben een aantal bouwbedrijven beslist om de activiteiten geheel of gedeeltelijk terug op te starten in de komende dagen of weken.

Hieronder geven wij alvast een aantal praktische tips en tricks mee om een vlotte heropstart mogelijk te maken, waarbij wij ons focussen op de sociaal- en vastgoedrechtelijke aspecten.

Welzijn & preventie

• Bespreek de heropstart voorafgaandelijk met uw sociale overlegorganen, interne en/of externe preventieadviseur, onderaannemers en werknemers. 
• Pas indien nodig uw risicoanalyse aan per werkpost in functie van corona. U kan daarvoor een beroep doen op uw interne en/of externe preventieadviseur. Dit zal de werknemers ook een geruster gevoel geven bij de heropstart.
• Verspreid de nodige gezondheids- en veiligheidsinstructies en affiches (eventueel met pictogrammen) in diverse talen. Zorg dat deze steeds raadpleegbaar zijn.
• Voorzie een opleiding of verschaf informatie over het coronavirus (o.a. wijze van besmetting, behandeling, klachten etc.).
• Beperk fysieke contacten zoveel als mogelijk. Digitale communicatie, het gebruik van digitale middelen bij een werfbezoek en vergaderingen en pauzes in open lucht kunnen een oplossing zijn om de nodige afstand te bewaren. 
• Pas de veiligheidsmaatregelen en regels inzake sociale distancing strikt toe en zie nauw toe op de naleving ervan door alle betrokken partijen op de werf. Als werkgever blijft u verantwoordelijk voor het welzijn van uw werknemers.
• Voorzie, in de mate van het mogelijke, voor iedere medewerker eigen gereedschap en zorg voor reiniging en ontsmetting van de arbeidsmiddelen die door meerdere medewerkers worden gebruikt.
• Wees voorbereid op een controle door het Toezicht Welzijn op het Werk (TWW) en/of de politie inzake de naleving van de regels rond social distancing en andere gezondheidsmaatregelen. Bespreek de checklist preventie COVID-19 van de FOD WASO vooraf met uw interne en/of externe preventieadviseur.
• Het is aangewezen om uw werknemers een attest te bezorgen om de verplaatsing naar en van het werk te verantwoorden. Hoewel dit niet verplicht is in België, kan dit nuttig zijn in geval van een controle.
• Pas indien nodig het vervoer aan. Het kan aangewezen zijn om medewerkers te vragen met hun eigen wagen naar de werf te komen (mits een vergoeding). Gemeenschappelijke voertuigen moeten gereinigd worden bij elke wissel. Een checklist met vermelding van welke persoon met welk voertuig rijdt en wanneer de reiniging gebeurt, kan een nuttig instrument zijn.
• Weet dat bij vaststelling van een overtreding TWW in het meeste gevallen eerst overgaat tot een waarschuwing. Bij een tweede inbreuk gaat TWW over tot sluiting van de werf of het bedrijf. Voorlopig is dit nog maar weinig gebeurd. Zo werd er sinds de COVID-19 uitbraak in de regio Antwerpen nog maar 1 PV opgesteld, voor het overige werden er waarschuwingen gegeven.

Private bouwcontracten

• Indien de bouwwerf door een welbepaalde partij (de opdrachtgever of het bouwbedrijf) werd stilgelegd, vergewis u er dan op voorhand van dat u best het voorafgaandelijk, uitdrukkelijk en schriftelijk akkoord verkrijgt van deze partij om eventuele latere discussies te vermijden.
• Op basis van het gemeenrecht rust op de (1) opdrachtgever de verplichting om de uitvoering van de werken in rechte en in feite mogelijk te maken en (2) op het bouwbedrijf de verplichting om de werken uit te voeren. Geen van deze partijen mag op abusieve wijze de herneming van de werken verhinderen wanneer dit (terug) mogelijk is.
• Alvorens de werken effectief te hernemen, moet er tussen de opdrachtgever en het bouwbedrijf voldoende klaarheid worden geschept inzake de impact van het coronavirus op:
  • de resterende uitvoeringstermijn van de werken;
  • de eventuele toepassing van vertragingsboetes;
  • de opeisbaarheid van hangende vorderingsstaten en de betalingstermijnen;
  • de vergoeding van bijkomende kosten, zoals stilstandschade; 
  • eventuele schade die zich in de periode van stopzetting van de werf zou hebben gemanifesteerd;
  • lopende (uitvoerings)garanties met vaste termijnen;
  •  …
• Raadpleeg vooraf de toepasselijke bepalingen in de bouwcontracten, aangezien deze niet zelden in een procedure tot herneming van de werken voorzien. Deze bepalingen kunnen bijvoorbeeld de vorm aannemen van clausules inzake schorsing, overmacht, onvoorzienbare omstandigheden of hinder van de werken. 
• Het verdient aanbeveling dat de (uiteindelijke) juridische afwikkeling van de impact van het coronavirus op lopende bouwcontracten en de oplevering van de vastgoedprojecten tussen partijen schriftelijk wordt vastgelegd.

Lees hier het originele artikel