Antwerps parket blaast de ‘guilty plea’ nieuw leven in (Everest)

Auteur: Everest

Op 9 augustus 2023 verscheen een artikel in De Tijd waarin werd aangekondigd dat het Antwerpse openbare ministerie een proefproject is gestart waarbij het aan verdachten van misdrijven een voorstel zal doen om na afloop van het onderzoek meteen schuld te erkennen (de zogenaamde ‘guilty plea of ‘plea bargaining’). Voorlopig beperkt het toepassingsgebied zich tot financiële, economische of milieumisdrijven.

Wie al eens naar een Amerikaanse serie zoals Suits heeft gekeken, weet waarschijnlijk dat het in de VS gebruikelijk is dat het openbaar ministerie met de beklaagde onderhandelt over de strafmaat in ruil voor schulderkenning. Wat velen echter niet weten is dat dergelijke figuur ook sinds 2016 in België bestaat. In België kent deze vereenvoudigde afhandeling van een strafzaak – vooralsnog –  geen al te groot succes.  Daar wil het parket nu verandering in brengen.

De guilty plea in het Belgisch strafrecht

De voorafgaande erkenning van schuld (‘guilty plea’) komt er op neer dat het parket met een verdachte die de feiten bekent, een overeenkomst sluit over de bestraffing. De overeengekomen straf zal in beginsel lager liggen dan de straf die het parket “meende te vorderen” aan de strafrechter. Het voordeel van dergelijke overeenkomst is dat de beklaagde een lang strafproces ontloopt en dus niet (lang) in het ongewisse blijft over de te ondergane straf.  Afhankelijk van de concrete situatie, kan regelen – zij het onder de vorm van een schikking of een guilty plea – een interessante overweging zijn.

Specifiek nadeel van de guilty plea is dan weer dat de onderhandelde straf als een veroordeling op het strafblad van de verdachte terechtkomt. Dit verklaart vermoedelijk het geringe succes tot dusver van de guilty plea  ten opzichte van bijvoorbeeld de minnelijke schikking. Bij een minnelijke schikking zal de verdachte immers wel zijn blanco strafblad behouden.

De wetgever voorziet in een verplichte bijstand van een advocaat bij dergelijke procedure. De advocaat dient de verdachte te informeren over zijn rechten, over het verloop van de procedure en – belangrijk – over de gevolgen van de aanvaarding van het voorstel en het erkennen van schuld.

Bron: Everest