Vereffening-verdeling van nalatenschappen:
16 probleemstellingen

Mr. Nathalie Labeeuw (Cazimir)

Webinar op vrijdag 26 april 2024


Consumentenbescherming bij de verwerving
van financiële diensten: de laatste ontwikkelingen (optioneel met handboek)

Prof. dr. Reinhard Steennot (UGent)

Webinar op donderdag 30 mei 2024


De invoering van Boek 6
en de impact voor de medische sector

Prof. dr. Christophe Lemmens (Dewallens & Partners)

Webinar op vrijdag 4 oktober 2024


Het nieuwe Boek 6 en de impact
voor de bouw- en vastgoedsector:
10 aandachtspunten

Prof. dr. Kristof Uytterhoeven (Caluwaerts Uytterhoeven)

Webinar op dinsdag 23 april 2024


Woninghuur in Vlaanderen en Brussel:
het antwoord op 25 praktijkvragen

Mr. Ulrike Beuselinck en mr. Koen De Puydt (Seeds of Law)

Webinar op dinsdag 27 augustus 2024


Het nieuwe Boek 6:
de impact op de werkvloer

Mr. Chris Persyn (Cautius)

Webinar op donderdag 4 juli 2024

Echtscheiding en verzekeringen (Prof. Gerrit Van Daele)

Auteur: Prof. Gerrit Van Daele

Publicatiedatum: 18/03/2019

Een echtscheiding is een erg ingrijpende gebeurtenis. Er komt heel wat bij kijken.

In dat proces worden verzekeringen nog al eens vergeten en dat kan tot problemen leiden.

Mogelijke problemen

Die problemen worden veroorzaakt door twee  definities die de uitwerking van een verzekeringspolis bepalen :

  • De verzekerde persoon
  • De begunstigde persoon

Beide zijn erg belangrijk: de verzekerde is die persoon op wie het verzekerd risico rust.  Doet dit risico zich voor, dan is de verzekeraar tot uitkering gehouden. Dit impliceert meteen dat er alleen maar dekking is voor verzekerde personen.

De begunstigde is de persoon die de uitkering ontvangt. Dit begrip speelt vooral in levensverzekeringen.

In een aantal polissen hebben verzekeraars het  begrip verzekerde erg ruim bepaald.

Op die manier is hun waarborg over heel wat personen gespreid. Een voorbeeld zoals één verzekeraar het formuleert in zijn familiale polis: de verzekerde is de “verzekeringnemer, evenals de personen die met hem in gezinsverband samenwonen”.

Met deze definitie zijn de kinderen en de partner meeverzekerd, maar ook de inwonende ouders, en zelfs wie dan ook zou inwonen.

Of met andere woorden : zonder dat er namen worden genoemd is de partner van de verzekeringnemer automatisch meeverzekerd.

Goedbedoeld van de verzekeraar want zo wordt de dekking ruimer.

Maar bij echtscheiding loopt dit fout. Want een gescheiden persoon leeft niet meer samen in gezinsverband. Dat is natuurlijk ook de bedoeling van een echtscheiding of scheiding van tafel en bed, maar het kan op vlak van verzekeringen onaangename verrassingen opleveren. Want de betrokkene is dus ook meteen niet meer gedekt.

De bepaling in een polis wie verzekerde is, is dus bij een echtscheiding essentieel. 

De oplossing is vaak gemakkelijk.

Inzake de familiale polis (BA gezin) kan de ex-partner er bijvoorbeeld voor kiezen om gewoon op eigen naam een polis BA gezin op te starten.

Voor de brandverzekering ligt het anders. Het heeft geen zin om twee brandpolissen op te starten; de premie verdubbelt dan, maar de uitkering blijft maximaal gelijk aan de geleden schade. De oplossing is evenwel ook eenvoudig : het volstaat om de naam van de ex-partner op te nemen in de bestaande polis, mocht dit niet het geval zijn. Er kan ook een clausule ‘voor rekening van derden’ in de polis worden voorzien; met die clausule worden de goederen van derden meeverzekerd in de brandpolis. Want uiteindelijk wordt juridisch de ex-partner als een derde aanzien.

Minder dramatisch is het gesteld met de autoverzekering. Omdat volgens de wet iedere chauffeur verzekerd is, maakt een echtscheiding in eerste instantie niets uit. Als de ex-partner een ongeval veroorzaakt met de gezinswagen, dan is er dekking. Toch heeft u er misschien belang bij om de scheiding te melden. Want een autoverzekering houdt rekening met het risicoprofiel van de voornaamste chauffeur. Als de ex-partner geen gunstig profiel heeft (teveel ongevallen, of risicoverhogende factoren zoals een chronische ziekte)  kan dit de premie omhoog jagen. De verzekeringnemer heeft er dan financieel belang bij om de ex-partner te schrappen als verzekerde chauffeur om op die manier een gunstiger premie te bekomen.

Ook de reisverzekering en hospitalisatiepolis moet aan het licht worden gehouden. Staan beide partners vermeld als verzekerde ? Dan kan de premie verminderd worden door de ex-partner te schrappen.

Tip : het persoonlijk verder zetten van een hospitalisatieverzekering  die op naam van de ex-partner staat, is mogelijk. Verwittig de verzekeraar zo spoedig mogelijk van de echtscheiding. In beginsel kan u deze verzekering privé verder zetten zonder bijpremie, wachttijd of nieuwe uitsluitingen.

U verwittigt de verzekeraar best onmiddellijk bij een  scheiding.

Variaverzekeringen zoals de brandpolis, BA gezin of autoverzekeringen leveren dus problemen bij een echtscheiding op, die evenwel eenvoudig op te lossen zijn.

Het belangrijkste is om gewoon tijdig de verzekeraar te contacteren, de wijzigingen inzake de verzekerde personen te analyseren en met de makelaar alles in orde te stellen. De problematiek van echtscheiding ligt heel wat moeilijker voor levensverzekeringen. Daar kunnen zeer complexe problemen ontstaan zonder duidelijke oplossingen.

De bepaling in een polis wie begunstigde is, is ook essentieel. 

1. Een eerste aandachtspunt is de begunstiging bij overlijden.

Iedere levensverzekering heeft begunstigden bij vroegtijdig overlijden en doorgaans is dat de wettelijke partner. De wet heeft een vrij ingewikkelde procedure uitgeschreven rond echtscheiding en levensverzekering, maar het principe is duidelijk: zolang men géén actie onderneemt, dan blijft de ex-partner begunstigde bij overlijden tot de dag van uitspraak van de echtscheiding.

Nog complexer wordt het als de ex-partner met naam genoemd is als begunstigde bij overlijden. Dan blijft deze persoon begunstigde ook na echtscheiding, zolang er geen actie wordt ondernomen. De boodschap is duidelijk : bij een scheiding moet beslist de begunstiging van levensverzekeringen worden nagekeken. Die begunstiging kan de verzekeringnemer te allen tijde wijzen; dat dient wel schriftelijk aan de verzekeraar te worden gemeld.

2. Een tweede probleem vormen spaar- en pensioenverzekeringen.

Wanneer de premie uit het eigen vermogen van de verzekeringnemer werd geput, dan zijn er geen problemen. De polis blijft dan onbeperkt een eigen goed van die verzekeringnemer. Er is allicht wel een probleem met de bewijslast : de verzekeringnemer moet kunnen aantonen  dat de premie wel degelijk door het eigen vermogen werd gedragen. Lukt dat niet, dan zou  de spaar- of pensioenverzekering als een gemeenschappelijk goed kunnen worden aanzien. Maar zo eenvoudig ligt het niet. Het nieuwe huwelijksvermogensrecht stelt dat pensioenvehikels in de 3de pijler, het pensioensparen en het langetermijnsparen, een eigen goed blijven. Maar de gemeenschap is een vergoeding verschuldigd. Hoe groot die vergoeding is, wordt evenwel niet bepaald. De bepaling ervan is overigens niet eenvoudig. En die vergoeding kan op heel wat manieren gebeuren : de polis kan worden afgekocht; de afkoopwaarde wordt dan geheel of ten dele aan de gemeenschap toegekend. Of de begunstiging bij leven op eindvervaldag wordt aangepast: er wordt dan uitgekeerd aan beide ex-partners, ieder voor de helft. Of de polis wordt opgesplitst in twee nieuwe contracten.  De opsomming van mogelijke oplossingen kan nog wel even doorgaan.

Welke formule tot verdeling van 3de pijler pensioenvehikels er ook wordt gekozen, ze creëert telkens heel wat mogelijke problemen. In deze tekst belichten we er twee van.  Een eerste is het gegarandeerd rendement uit het verleden. Bij wijziging van een pensioencontract  kan dat rendement verloren gaan. En dat kan wel wat schelen, er zijn nog heel wat polissen die tot 4,75 % rendement garanderen. Bij wijziging van de polis kan dat rendement vervangen worden door de huidige rentes  en die liggen tot 4 % lager. Het fiscaal aspect van 3de pijler pensioencontracten maakt het verhaal nog lastiger. Want bij wijziging van bv de begunstiging van een polis, riskeert men de fiscale aftrekbaarheid te verliezen. En dat geldt ook voor pensioenvehikels in de 2de pijler.  Zo moet de begunstigde bij leven op eindvervaldag bij een VAPZ  bijvoorbeeld, de verzekeringnemer zijn. Het aanduiden van beide ex-partners als begunstigde bij leven op eindvervaldag is in casu niet mogelijk.

Afkopen is ook geen uitweg. Voor sommige types van fiscale polissen levert dat een belasting op de afkoopwaarde op, voor sommige types is het gewoonweg verboden. Conclusie : meer nog dan voor variaverzekeringen is voor levensverzekering een ingreep met kennis van zaken nodig.

Adviezen

Contacteer tijdig de makelaar bij een echtscheiding, bij voorkeur nog voor die wordt uitgesproken. Men kan dan de nodige schikkingen treffen voor de brandpolis, de autoverzekering, de polis BA gezin en eventuele andere privé niet-levensverzekeringen.

Werd een gezinshospitalisatieverzekering onderschreven, dan moet men de verzekeraar contacteren wanneer men privé de dekking wil verderzetten. Dat kan zonder wachttijd of medische keuring

Voor de verdeling van de  levensverzekeringen is advies van  bij een onderlegd verzekeringsadviseur absoluut noodzakelijk.

Prof. Gerrit Van Daele geeft op donderdagvoormiddag 28 maart 2019 in Gent een praktijkgerichte uiteenzetting tijdens de studievoormiddag ‘Echtscheiding en verzekeringen’ (incl. boek Larcier).

Diezelfde dag is in de namiddag is er dan de opleiding ‘Verkeersrecht: actualia inzake verzekerings- en aansprakelijkheidsrecht’ (incl. boek) met mr. Stephane Vereecken (Charlier advocaten).

Inschrijven voor de hele dag is mogelijk aan gunsttarief.