Daling van indexcijfers en prijsherziening: een tweesnijdend zwaard? (adhemar.law)

Overheid & Aanbesteding | 10 augustus 2020

Auteurs: Jannick Poets en Stefanie Debeuf (adhemar.law)

Publicatiedatum: 29/07/2020

Overheidsopdrachten worden overeenkomstig artikel 9 Wet Overheidsopdrachten doorgaans geplaatst tegen forfaitaire prijs.

Ten gevolge van economische of sociale factoren kunnen echter wijzigingen plaatsvinden tussen het indienen van de offerte, de toewijzing en de uitvoering van de opdracht met betrekking tot lonen, sociale lasten en prijzen van materialen, grondstoffen of producten.

Om die reden wordt voor opdrachten voor werken of manuele diensten (dit zijn diensten die nauw verband houden met een opdracht voor werken – zie bijlage 1 bij het KB van 22 juni 2017) voorzien in een prijsherziening volgens een bepaalde herzieningsclausule (artikel 38/7 KB Uitvoering). Dit laat toe om de vooraf overeengekomen vergoeding van de opdrachtnemer aan te passen aan de evolutie van bepaalde economische en sociale factoren.

Een prijsherziening is niet verplicht voor opdrachten beneden een geraamd bedrag van 120.000 EUR en wanneer de uitvoeringstermijn minder dan 120 werkdagen of 180 kalenderdagen beslaat. Deze voorwaarden zijn cumulatief. De aanbesteder kan uiteraard wel vrijwillig voorzien in een prijsherziening in de opdrachtdocumenten.

Ook voor opdrachten voor leveringen en voor niet-manuele diensten is een prijsherziening mogelijk, maar geen verplichting.

De Confederatie Bouw geeft aan dat er de laatste maanden een daling van de materiaalindex en van de loonindex waarneembaar is.[1] Dit heeft een negatieve prijsherziening tot gevolg.

Een prijsherziening werkt in beide richtingen: in geval van stijgende loonkosten of materiaalprijzen zal de toepassing van de prijsherzieningsformule een verhoging van het aannemingsbedrag tot gevolg hebben. In geval van dalende loonkosten of materiaalprijzen zal ook het aannemingsbedrag dalen bij toepassing van de prijsherzieningsformule en dus voordeliger zijn voor de aanbesteder.

Enkel wanneer de loon- of materiaalindexcijfers die in de prijsherzieningsformule werden voorzien, als gevolg van onvoorzienbare omstandigheden een abnormaal karakter vertonen, zal de opdrachtnemer aanspraak kunnen maken op compensatie voor geleden schade op grond van artikel 38/9 KB Uitvoering.

Het louter dalen van de indexcijfers is geen onvoorzienbare omstandigheid. Ook niet wanneer er sprake is van een aanzienlijke daling. Het komt aan de opdrachtnemer toe om aan te tonen dat deze daling te wijten is aan onvoorzienbare omstandigheden en als gevolg hiervan een abnormaal karakter vertoont.

Daarnaast moet de prijsherziening volgens artikel 38/7 KB Uitvoering steunen op objectieve en controleerbare parameters en gebruik maken van passende wegingscoëfficiënten en aldus de werkelijke kostprijsstructuur weerspiegelen. De prijsherziening kan een vaste, niet-herzienbare factor bevatten, die de aanbesteder bepaalt in functie van de specificiteiten van de opdracht.

De Confederatie Bouw is van mening van de evolutie van de materiaalindex momenteel niet strookt met de werkelijke kosten van de materialen waardoor opdrachtnemers voor extra kosten komen staan. Volgens Confederatie Bouw is de oorzaak van tweeërlei aard:

De verkeerde publicatie van de evolutie van de prijzen van het cement omdat deze niet overeenstemt met de prijs die aan de aannemers en de andere gebruikers van cement wordt aangerekend;
Het niet weerspiegelen door de materiaalindex (I, K1, K2,..) van de werkelijke prijsevolutie van de actueel gebruikte bouwmaterialen.

Bijgevolg zou zich volgens Confederatie Bouw een correctie van de cementprijzen opdringen en dient ook de samenstelling van de materiaalindex (waarin de cementprijzen een aanzienlijk aandeel hebben) te worden herzien.

Confederatie Bouw heeft de bevoegde ministers in overheidsopdrachten en de FOD Economie aangeschreven met het verzoek om via een omzendbrief een uitstel van prijsherziening toe te staan en de situatie te regulariseren van zodra er een oplossing is.

Wordt ongetwijfeld vervolgd…