Woningkwaliteitscontrole: nieuwe waarschuwingsprocedure op til (Adhemar Advocaten)

Auteurs: Stefanie Debeuf of Elke Paenhuysen (Adhemar Advocaten)

Publicatiedatum: 22/06/2019

Vlaanderen zet sterk in op woningkwaliteitsbewaking in de strijd tegen huisjesmelkerij en het verhuren van krotwoningen. Uit het verslag van de Vlaamse Wooninspectie blijkt bijvoorbeeld dat er in het jaar 2017 maar liefst 836 panden werden geverbaliseerd, omdat ze niet voldeden aan de vereiste gezondheids- en veiligheidsnormen uit de Vlaamse Wooncode. Dergelijke vaststelling kan leiden tot de ongeschikt- of onbewoonbaarverklaring van het pand door de burgemeester. Huisjesmelkerij wordt bovendien ook strafrechtelijk beteugeld.

Naast deze ‘harde’ aanpak bestaat er in sommige steden en gemeenten ook de succesvolle gewoonte om (minder hardleerse) overtreders te sensibiliseren en hen via een bemiddelend voortraject aan te manen om hun pand te herstellen conform de geldende normen.  Er bestonden echter sterke lokale verschillen.  Daarom koos de Vlaamse decreetgever ervoor om deze lokale gewoonte in een nieuw hoofdstuk in de Vlaamse Wooncode te formaliseren.

Deze Adhemar nieuwsbrief zal stilstaan bij een aantal aspecten van deze nieuwe “waarschuwingsprocedure”.

Vanaf 1 januari 2021 treedt de nieuwe “waarschuwingsprocedure” in de Vlaamse Wooncode in werking. Deze procedure is slechts facultatief. De gemeente kan er zich op beroepen, maar zij is hiertoe niet verplicht.

Zoals hierboven al kort werd aangestipt wordt deze procedure toegepast in het kader van sensibilisering, waarbij aan de overtreder nog een kans wordt geboden om de gebreken aan zijn pand binnen een zeer korte termijn recht te zetten. Voor hardleerse huisjesmelkers heeft de waarschuwingsprocedure uiteraard weinig effect, waardoor de stad of de gemeente dan ook de keuze heeft om hierbij onmiddellijk de repressieve procedure inzake ongeschikt- of onbewoonbaarheidverklaring te starten. Strafrechtelijke vervolging voor de rechtbank is eveneens mogelijk.

De waarschuwingsprocedure start met de melding (meestal door een huurder) dat er problemen zijn met een bepaald pand. De stad of de gemeente zal deze melding registreren en een ontvangstbewijs aan de melder overmaken.

Binnen een termijn van 14 dagen zal er dan door de woninginspectie een conformiteitsonderzoek worden uitgevoerd in het bewuste pand. Tijdens dit onderzoek zal er worden nagegaan of en welke gebreken het pand vertoont in het licht van de bestaande woningkwaliteitsnormen.

Wanneer uit het onderzoek blijkt dat het pand niet voldoet, kan de gemeente de eigenaar (of de houder van een ander zakelijk recht op het pand) een termijn geven om het pand weer conform alle normen te maken. Bovendien moet de stad of de gemeente de overtreder duidelijk maken welke acties er zullen worden ondernomen indien er geen herstellingen worden uitgevoerd (onder meer onbewoonbaarverklaring). Deze waarschuwing moet gebeuren binnen de maand nadat de melding is gebeurd.

Uiterlijk binnen de drie maanden na ontvangst van de melding moet er een tweede conformiteitsonderzoek plaatsvinden om uit te maken of de beloofde herstellingen ook daadwerkelijk werden uitgevoerd en om na te gaan

Wanneer alle herstellingen werden uitgevoerd is de waarschuwingsprocedure geslaagd en wordt een conformiteitsattest afgeleverd. In het andere geval wordt de procedure tot ongeschikt- of onbewoonbaarverklaring automatisch opgestart. Een tweede waarschuwingsprocedure is bijgevolg niet mogelijk.

Ook wanneer de stad of de gemeente de wettelijk voorgeschreven termijnen (vb. de termijn om binnen de 14 dagen tot een eerste conformiteitsonderzoek over te gaan) niet respecteert, zal de procedure tot ongeschikt- of onbewoonbaarverklaring onmiddellijk aanvangen.

De waarschuwingsprocedure biedt verschillende voordelen. Zo zal een verhuurder snel – in overleg met de stad/ gemeente en de inspectie – herstellingen kunnen uitvoeren zodat zijn huurder niet gedwongen is om het pand te verlaten wegens onbewoonbaarheid. Verder biedt de waarschuwingsprocedure een “handhaving op maat”. Daar waar vroeger dikwijls onmiddellijk een “harde” procedure tot ongeschikt- of onbewoonbaarverklaring werd opgesteld, kan er nu meer sensibiliserend worden opgetreden naar ongeïnformeerde verhuurders toe.

Het is echter nog afwachten hoe de procedure in de praktijk zal worden toegepast in de strijd tegen de verhuur van krotwoningen.

Lees hier het originele artikel