Intellectuele eigendomsrechten in de onderneming:
wie is eigenaar van door werknemers en dienstverleners ontwikkelde creaties?

Dr. Nele Somers (ARTES) en mr. Veerle Scheys (Mploy)

Webinar op dinsdag 23 april 2024


Aandachtspunten bij het opstellen
en analyseren van ICT-contracten

Mr. Lynn Pype en mr. Liesa Boghaert (Timelex)

Webinar op donderdag 16 mei 2024


Handelspraktijken en consumentenbescherming:
recente topics onder de loep

Dr. Stijn Claeys en mr. Arne Baert (Racine)

Webinar op vrijdag 30 augustus 2024

Auteursrechtelijke bescherming van afbeeldingen op het internet (Dehaese & Dehaese)

Auteurs: Lieve Dehaese en Tom Daems (Dehaese & Dehaese)

Publicatiedatum: april 2020

Ter illustratie of ter opleuking van online posts, artikels, blogs of zelfs volledige websites worden vaak afbeeldingen toegevoegd. Meestal werden deze afbeeldingen niet zelf gemaakt, maar wel op het internet gevonden. Dit is op vandaag zeer eenvoudig: Geef een zoekterm in bij uw favoriete zoekmachine en zoek op afbeeldingen. Vervolgens kan de gekozen afbeelding worden opgeslagen en aan de eigen bijdrage worden toegevoegd. In deze bijdrage trachten wij te verduidelijken welke risico’s u hierdoor loopt.

Auteursrechtelijke bescherming: voorwaarden

Afbeeldingen die terug te vinden zijn op het internet kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn. Deze bescherming komt automatisch toe aan werken die “origineel” zijn. Een werk is origineel wanneer het de persoonlijke stempel van de auteur draagt. Dit is het geval wanneer bij de totstandkoming van het werk creatieve keuzes werden gemaakt tussen verschillende mogelijkheden en het resultaat niet slechts is bepaald door technische voorschriften. Dit betekent dat naast tekeningen, al dan niet digitaal, ook foto’s bijna steeds auteursrechtelijk beschermd zullen zijn. Wanneer verschillende fotografen eenzelfde object fotograferen, zal het resultaat immers niet hetzelfde zijn. Denk bijvoorbeeld aan de verschillen in het perspectief, de lichtinval of de omkadering die te zien zullen zijn.

Aangezien auteursrechtelijke bescherming automatisch verkregen wordt, zijn er geen formaliteiten vereist. Bijgevolg dient steeds rekening te worden gehouden met de mogelijke bescherming die toekomt aan afbeeldingen op het internet, ook al is dit niet aan de afbeeldingen zelf te zien.

Auteursrechtelijke bescherming: gevolgen

Aan de auteur, zijnde de persoon die het werk gecreëerd heeft, worden een aantal rechten toegekend. Het voornaamste recht is dit om het werk te exploiteren en om te waken over de integriteit ervan. Dit betekent dat iedere derde in principe de toestemming van de auteur nodig heeft om het werk te gebruiken. Dit geldt onverkort in een online context. Het is niet dus zo dat het werk vrij gebruikt kan worden omdat dit op het internet te vinden is.

Het is uiteraard wel mogelijk dat de auteur toestaat dat zijn werk door eenieder vrij kan worden gebruikt.

Daarnaast bestaan er een aantal wettelijke uitzonderingen. Een belangrijke uitzondering is deze voor het privégebruik. Andere voorbeelden zijn het gebruik voor onderwijs- en onderzoeksdoelstellingen, het citeren ten behoeve van kritiek, polemiek of recensie en reproducties ten behoeve van mensen met een handicap.

Auteursrechtelijke bescherming: afdwinging

Uiteraard stelt zich de vraag of en hoe er kan worden nagegaan door de auteurs of hun beschermde werken zonder hun toestemming werden gereproduceerd. Wat dit aspect betreft, zijn de zogenaamde beheersvennootschappen van belang. Auteurs kunnen zich aansluiten bij dergelijke organisaties dewelke voorzien in het verstrekken van licenties, namelijk om, tegen betaling, beschermde werken aan te bieden voor reproductie. Deze organisaties voorzien bovendien in de afdwinging in geval van inbreuken. In België is SOFAM hiervan het meest bekende voorbeeld. Daarenboven zijn er gespecialiseerde organisaties die zich bezig houden met het opsporen van inbreuken en vervolgens een bedrag aanrekenen om de afbeelding toch verder te kunnen blijven gebruiken. Een bekend voorbeeld hiervan is Getty Images. Tot slot zou ook een individuele auteur gerechtelijke stappen kunnen ondernemen indien hij vaststelt dat een van zijn werken zonder zijn toestemming werd gereproduceerd. Het hergebruiken van afbeeldingen die u online vindt, is dus niet zonder risico.

Besluit

Wanneer u een afbeelding van het internet wenst te halen om deze te hergebruiken, dient u zich bewust te zijn van de juridische consequenties. De auteursrechtelijke bescherming die aan dergelijke afbeeldingen toekomt, zou  u wel eens duur kunnen komen te staan. Denk daarom twee keer na alvorens u een afbeelding hergebruikt die niet door uzelf werd gemaakt of waarvoor u geen toestemming hebt van de auteur.

Mocht u toch gecontacteerd worden door een ontevreden auteur, of bent u zelf een auteur die geconfronteerd wordt met een gebruik van uw werk zonder uw toestemming, kan u steeds een beroep doen op ons kantoor.

Lees hier het originele artikel

» Bekijk alle artikels: IT & IP