Ondernemingsstrafrecht:
wat wijzigt er door boek I en boek II van het Strafwetboek?

Mr. Stijn De Meulenaer (Everest)

Webinar op dinsdag 11 juni 2024


Aandeelhoudersovereenkomsten
in het licht van de nieuwe wetgeving

Mr. Michaël Heene (DLA Piper)

Webinar op vrijdag 31 mei 2024


HR-aspecten bij M&A transacties

Mr. Nele Van Kerrebroeck (Linklaters)

Webinar op donderdag 16 mei 2024

Corporate governance: de highlights van Code Buysse III (Van Havermaet)

Auteur: Julie Dekker (Van Havermaet)

Publicatiedatum: 27/10/2017

De Code Buysse stelt richtlijnen op over goede corporate governance in niet-beursgenoteerde bedrijven. Vooral als familiebedrijf vindt u hierin een aantal belangrijke aandachtspunten terug om uw bedrijf verder te professionaliseren op het vlak van deugdelijk bestuur. Ondertussen is de Code al aan zijn derde editie toe. Wij zetten de voornaamste principes van de Code Buysse III voor u op een rij.

Raad van advies

Een raad van advies oprichten, kan nuttig zijn bij bedrijfsgroei, professionalisering, aanboren van nieuwe markten/producten of bedrijfsoverdracht. De raad van advies is een adviserend platform en denktank voor de eigenaar-ondernemer. Er wordt gedebatteerd over allerhande vraagstukken die zowel van juridische, financiële of strategische aard kunnen zijn. Bovendien kan zij een objectieve rol spelen bij belangrijke scharniermomenten, zoals familiale bedrijfsoverdracht.

Belangrijk is dat deze raad hoogstens aanbevelingen formuleert die niet juridisch bindend zijn. Besteed ook voldoende aandacht aan de samenstelling ervan en streef naar een evenwichtige verhouding tussen interne en externe leden met voldoende complementariteit.

Een actieve raad van bestuur

Een actieve  raad van bestuur fungeert als spil tussen de aandeelhouders, het management en de andere stakeholders. Er moet een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen de taken van de raad van bestuur en deze van de algemene vergadering, het management en het directiecomité.

De benoeming van de bestuurders gebeurt door de algemene vergadering. Het wordt aanbevolen dat bestuurders enkel een vaste vergoeding ontvangen die gekoppeld is aan hun aanwezigheid tijdens de vergaderingen. Bovendien dienen zowel de raad van bestuur als de individuele bestuurders en de voorzitter regelmatig geëvalueerd te worden.

De competenties en onafhankelijkheid van externen zijn cruciaal. Zorg bij de benoeming van de bestuurders ook hier voor voldoende diversiteit en complementariteit.

Ook de benoeming en de rol van de voorzitter, als  sleutelfiguur, vraagt om de nodige aandacht. Een goede voorzitter:

  • Is onder meer verantwoordelijk voor het functioneren van de raad van bestuur
  • Weet wat er leeft bij aandeelhouders en bestuurders;
  • Is hét aanspreekpunt voor deze spelers;
  • Moet kunnen bemiddelen;
  • Neemt uitzonderlijk de rol van scheidsrechter op zich.

Performant (senior) management

De gedelegeerd bestuurder, of CEO, is de verbindende schakel tussen het management en de raad van bestuur en is verantwoordelijk voor het behalen van de financiële resultaten. Het verdient aanbeveling dat deze persoon lid is van de raad van bestuur.

Het senior management staat in voor de operationele leiding van de onderneming. Het is aangewezen om de bevoegdheden voldoende duidelijk (eventueel schriftelijk) af te bakenen, maar met voldoende bewegingsruimte. Zij kunnen aanspraak maken op een marktconforme remuneratie, gekoppeld aan de prestaties van het bedrijf en individuele prestaties. Op basis van vooropgestelde parameters en beoordelingscriteria, wordt het senior management jaarlijks geëvalueerd.

Betrokken aandeelhouders

Om haar lange termijnstrategie waar te maken, moet de onderneming kunnen steunen op stabiele aandeelhouders. Die zijn bereid om een langdurig engagement aan te gaan en de leiding en het toezicht over te laten aan de daarvoor bevoegde organen.

De raad van bestuur moet gericht actie ondernemen om de betrokkenheid van de aandeelhouders bij de onderneming te bevorderen, waarbij periodieke en tijdige informatie en communicatie essentieel zijn.

Voor zover dit niet in de statuten is geregeld, verdient het aanbeveling om in een aandeelhoudersovereenkomst de belangrijkste rechten en plichten vast te leggen tussen de aandeelhouders onderling.

Controle en risicobeheer

Een degelijk risicobeleid moet worden bepaald door de raad van bestuur. Dit beleid is gericht op identificatie, opvolging, preventie, beheersing en matiging van risico’s.

Daarnaast dient de raad van bestuur er ook op toe  zien dat het management een degelijk systeem van interne controle opbouwt, en dat is aangepast aan de omvang, de complexiteit en de activiteit van de onderneming.

Deugdelijk ondernemen

Als ondernemer moet u bewust zijn van uw relatie met alle interne én externe stakeholders. Bij de uitbouw van uw strategie is het belangrijk dat u investeert in relaties met klanten, personeel, leveranciers, bankiers, overheidsinstellingen, externe adviseurs…

Hou ook rekening met concurrenten. Soms kan een strategische samenwerking nuttig zijn. Een goed stakeholdermanagement is aldus cruciaal.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

Maatschappelijk verantwoord ondernemen of duurzaam ondernemen is ondernemen met het oog voor de maatschappij waarin de onderneming actief is. MVO is iets waar stakeholders vandaag de dag steeds meer belang aan hechten. Interne waardengedrevenheid en sterke maatschappelijke inbedding zijn de motor voor een degelijk MVO-beleid.

Specifieke aanbevelingen voor familiale ondernemingen – Familiale governance

Traditioneel sluit de Code Buysse af met enkele richtlijnen specifiek voor familiebedrijven. De Code raadt aan om een familieforum op te richten wanneer het aandelenbezit in handen is van meerdere familieleden of meerdere takken uit de familie en/of wanneer er binnen één tak van de familie meerdere generaties in uiteenlopende rollen bij het bedrijf zijn betrokken. Het familieforum dient dan als platform voor communicatie, informatie en begeleiding van familieleden met betrekking tot het familiebedrijf.

De spelregels met betrekking tot de familie en familiebedrijf worden best vastgelegd in het familiecharter. Het familiecharter draagt bij tot het behoud van een eensgezinde familie en een gedeelde eigenaarsvisie. Het dient als een onmisbare gids en richtlijn voor de familie en stelt haar in staat om in de toekomst conflicten te vermijden of op te lossen.

Tot slot stelt de Code dat het tijdig voorbereiden en zorgvuldig begeleiden van de opvolging één van de meest cruciale processen is in het familiebedrijf. Dit verdient een professionele aanpak en een gedegen opvolgingsstappenplan. De raad van bestuur heeft hierin een trekkende en coördinerende rol. Veel zorg moet worden besteed aan het verzekeren van een stevig draagvlak voor de opvolger in de brede familiekring.

Wil uw uw onderneming eens tegen het licht houden van de Code Buysse III? We helpen u alvast graag verder.

Lees hier het originele artikel

» Bekijk alle artikels: Vennootschappen & Verenigingen