Het nieuwe Boek 6:
de impact op de werkvloer

Mr. Chris Persyn (Cautius)

Webinar op donderdag 4 juli 2024


Tewerkstelling van buitenlandse werknemers:
nakende ingrijpende wijzigingen

Mr. Sophie Maes en mr. Simon Albers (Claeys & Engels)

Webinar op donderdag 25 april 2024


Vakantiedagen en het arbeidsrecht

Mr. Kato Aerts en mr. Sarah Witvrouw (Lydian)

Webinar op dinsdag 11 juni 2024


HR-aspecten bij M&A transacties

Mr. Nele Van Kerrebroeck (Linklaters)

Webinar op donderdag 16 mei 2024


Intellectuele eigendomsrechten in de onderneming:
wie is eigenaar van door werknemers en dienstverleners ontwikkelde creaties?

Dr. Nele Somers (ARTES) en mr. Veerle Scheys (Mploy)

Webinar op dinsdag 23 april 2024

Over schoonheidspremies: waarom knappe en grote mensen meer verdienen… (Mploy)

Auteur: Rob Valkeneers (Mploy)

Publicatiedatum: 17/02/2021

Discrimineren wij ten aanzien van de discriminatiegronden?

In het arbeidsrecht wordt er behoorlijk wat geschreven over discriminatie op de werkvloer. Veel aandacht gaat dan naar discriminaties op basis van:

  • leeftijd (weren van oudere personeelsleden, voordelen op basis van anciënniteit, verplichte pensionering op basis van leeftijd…),
  • nationaliteit en ras (niet aanwerven van personen met andere huidskleur),
  • seksuele geaardheid (pesten, niet aanwerven of ontslaan van LGBTQIA+),
  • burgerlijke staat (onder meer discriminatie ten aanzien van gehuwde vrouwen of vrouwen met kinderen),
  • geslacht (loonkloof tussen mannen en vrouwen, benadeling van zwangere vrouwen),
  • geloof of levensbeschouwing (onder meer het hoofddoeken- en crucifixdebat),
  • huidige of toekomstige gezondheidstoestand en handicap (ontslaan of niet-aanwerven van…, discriminatie van zwaarlijvige personen, ziektehistoriek als criterium bij private ziekteverzekeringen)

Andere discriminatiegronden krijgen beduidend minder aandacht (politieke overtuiging, syndicale overtuiging, taal, sociale afkomst, geboorte of vermogen).

Eén discriminatiegrond, een fysieke of genetische eigenschap, wordt naar mijn gevoel veelal over het hoofd gezien in de huidige regelgeving, rechtspraak en rechtsleer. De ‘schoonheidspremies’ worden juridisch stiefmoederlijk behandeld. Belgische juridische zoekmachines kennen de term zelfs niet. Ook maatschappelijk is er in België bitter weinig aandacht voor discriminatie op basis van schoonheid en/of lengte.

Schoonheidspremies

In het spelletje ‘Monopolie’ hoopte ik altijd op het kaartje uit het Algemeen Fonds: ‘U hebt de tweede prijs in een schoonheidswedstrijd gewonnen en ontvangt 200 frank (?)’. Wooohooo!!

Op de arbeidsmarkt blijkt dat dit kaartje alvast vaak wordt uitgedeeld. Herhaalde onderzoeken hebben aangetoond dat knappe personen wel een aantal streepjes voor hebben op hun minder knappe medemens.

Het bestaan van een schoonheidspremie (beauty premium) op de arbeidsmarkt werd herhaaldelijk bevestigd. Daarmee wordt de oude uitspraak van Aristoteles bewaarheid: ‘Persoonlijke schoonheid is een grotere hulp dan alle aanbevelingsbrieven.’

‘Sexy’ onderzoeksresultaten

Uit (voornamelijk Amerikaans) onderzoek op de arbeidsmarkt blijkt vrij systematisch dat:

  • knappe personen gemiddeld een hoger inkomen hebben; [1]
  • de loonkloof tussen bovengemiddeld knappe personen en minder knappe varianten vergelijkbaar is met de loonkloof tussen M/V en diverse etnische groepen, (ca. 10% -15%); [2]
  • knappe personen betere evaluaties krijgen; [3]
  • knappe personen gemakkelijker een job vinden; [4]
  • knappe bedrijfsleiders een stijging van de aandelen kunnen veroorzaken (wanneer zij op tv verschijnen) [5]

Vergelijkbare resultaten werden ook in sterke mate vastgesteld bij langere/grotere personen ten aanzien van kleinere personen (height-salary link), alwaar iedere centimeter boven de gemiddelde lengte aantikt.[6] Kleine personen worden duidelijk gediscrimineerd (heightism/short shaming; zie daarover uitgebreider: https://en.wikipedia.org/wiki/Height_discrimination).

90% van de CEO’s bijvoorbeeld zijn personen van bovengemiddelde lengte (“Short Guys Finish Last” The world’s most enduring form of discrimination. The Economist, 23 December 1995).

Bepaalde beroepen/functies (of voorheen ook de schoonheidswedstrijden) zijn enkel toegankelijk voor personen van een bepaalde lengte (zie bv. voor federale politieagenten (min. 152 cm): RvS 5 juni 2019, nr. 244.695; https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/07/10/justine-is-1-cm-te-kort-om-politieagent-te-worden/).

Ook op datingsites wordt duidelijk gediscrimineerd tegen kleine personen (vooral kleine mannen moeten het ontgelden).

Ook de academische wereld is blijkens het onderzoek niet ongevoelig voor schoonheid:

  • leerstof zou beter blijven hangen wanneer men les krijgt van knappe docenten en zij krijgen ook betere beoordelingen; [7]
    (Opgelet: het feit dat studenten niets onthouden van de gedoceerde leerstof, zegt volgens mij niet noodzakelijk iets over de schoonheid van de docent: een grote troost voor mij).
  • knappere studentinnen behalen betere schoolresultaten; [8]
    Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat knappere en grotere (langere) personen meer zelfvertrouwen uitstralen, hetgeen de (objectieve) perceptie beïnvloedt of doorkruist.
Slotbedenkingen

De ‘schoonheidspremie’ en ‘hoogtepremie’ zijn een zeer sterk verankerd maatschappelijk fenomeen en zij dagen ons alledaags beeld van neutrale en objectieve beoordeling uit. Helaas bestaat er hierover weinig juridische omkadering of onderzoek, misschien omdat het zo vanzelfsprekend is. Voor vertegenwoordigers, verkopers en receptionisten is het bijna een evidentie dat zij als uithangbord van de onderneming aantrekkelijk dienen te zijn. Dit geldt uiteraard nog meer voor modellen, acteurs/actrices enz.

Toch is deze maatschappelijke houding misschien voor kritiek vatbaar, zeker in een samenleving die zich uitgeeft als een meritocratie die wars is van discriminaties…

Voor zij die denken dat deze kritiek enkel geleverd wordt door zure, lelijke en kleine mensen, wil ik er toch op wijzen dat ik regelmatig de tweede (monopolie)prijs heb gewonnen in een schoonheidswedstrijd…(en 184 cm nu ook niet zo klein is).

[1] Zie Matt Parrett, Beauty and the feast: Examining the effect of beauty on earnings using restaurant tipping data, Journal of Economic Psychology 2015, p. 34-46; Sean Salter, Broker beauty and boon: A study of physical attractiveness and its effect on real estate brokers’ income and productivity, Applied Financial Economics 2012, p. 812-825 

[2] Mobius, Markus M. and Tanya S. Rosenblat. Why beauty matters. American Economic Review 96, 2006, p. 222-235

[3] Michael Ahearne ,Thomas W. Gruen, Cheryl Burke Jarvis, If looks could sell: Moderation and mediation of the attractiveness effect on salesperson performance, International Journal of Research in Marketing 1999, p. 269-284

[4] Bradley J. Ruffle en Ze’ev Shtudiner, Are Good-Looking People More Employable?, 2014.

[5] Joseph Taylor Halford en Scott Hsu, Beauty is Wealth: CEO Appearance and Shareholder Value, 2014.

[6] Timothy A. Judge en Daniel M. Cable, The Effect of Physical Height on Workplace Success and Income: Preliminary Test of a Theoretical Model, Journal of Applied Psychology, 2004, 428-441. Dit gegeven werd wereldwijd onderzocht (en bevestigd).

[7] R. Shane Westfall, Murray Millar en Mandy Walsh, Effects of Instructor Attractiveness on Learning, Journal of General Psychology, 2016, 161-171.

[8] Rey Hernandez-Julian Christina Peters, Student Appearance and Academic Performance, Metropolitan State University of Denver, Journal of Human Capital 2015

» Bekijk alle artikels: Arbeid & Sociale zekerheid