Sire, er zijn geen grenzen meer bij notariële schenkingen (aternio)

Auteur: Johan Lemmens (aternio)

Publicatiedatum: 10/03/2021

Sinds 15 december 2020 moeten alle buitenlandse notariële schenkingsakten van roerende goederen geregistreerd worden in België. Het resultaat van dergelijke registratie is uiteraard dat schenkbelasting is verschuldigd. De kaasroute, met name even de grens over naar een Nederlandse notaris voor een fiscaal vriendelijke schenking, behoort hierdoor definitief tot het verleden.

Buitenlandse notariële schenkingen

Notariële akten verleden voor een buitenlandse notaris moeten verplicht geregistreerd worden in volgende vijf gevallen:

• de buitenlandse notaris de akte in België verlijdt;
• de akten een overdracht of aanwijzing betreft van eigendom of vruchtgebruik van Belgische onroerende goederen, dit is het geval bij verkopen, schenkingen of verdelingen;
• ze betrekking hebben op akten van verhuur, onderverhuur of huuroverdracht van Belgische onroerende goederen;
• ze inbrengen van goederen vaststellen in Belgische vennootschappen; én
• ze de titel vormen van een schenking van roerende goederen door een Belgische rijksinwoner.

Hand- en bankgift en gewone overdracht in het aandeelhoudersregister

Het is belangrijk dat iedereen weet dat hand- en bankgiften niet aan registratie zijn onderworpen en dus ook niet onder de nieuwe regeling vallen. De wetgever raakt bewust niet aan de mogelijkheid om met hand- of bankgiften erfbelasting te ontwijken. Dergelijke giften kwalificeren niet als fiscaal misbruik.

Er bestaat discussie over de geldigheid van een schenking van aandelen op naam via een gewone overschrijving in het aandeelhoudersregister. Wat er ook van zij, dergelijke mogelijke nietige schenking kan bekrachtigd worden na het overlijden. Artikel 1340 van het Burgerlijk Wetboek is namelijk niet afgeschaft en is dus nog steeds in full effect.

Omdat er geen akte is bij dergelijke indirecte schenkingen is er geen verplichte notariële tussenkomst (art. 931 BW). De hand- of bankgift, allicht ook de overschrijving in het aandelenregister, zijn daarom mogelijk zonder authentieke akte. Het Burgerlijk Wetboek zegt immers nergens dat alle schenkingen voor notaris moeten verleden worden.

Met andere woorden de registratieverplichting heeft uitsluitend betrekking op, in het binnen- en buitenland, voor notaris verleden schenkingsakten van roerende goederen.

Cliffhangers

Roerende goederen. Een kwalificatie als roerend goed volgt uit de Belgische wetgeving. In die context zijn schenkingen van aandelen van een Franse société civile immobilière (sci), hoewel in Frankrijk beschouwd als onroerend, in België verplicht te registreren. Idem voor schenkingen van roerende goederen die onroerend zijn door bestemming, deze behouden op fiscaal vlak hun roerend karakter.

Dubbele belasting. Zonder gewestelijke initiatieven is dubbele belasting mogelijk op bepaalde notariële schenkingen van roerende goederen. Denk maar aan aandelen van patrimoniumvennootschappen met buitenlands onroerend goed.

Registratietermijn. De termijn bedraagt de gebruikelijke vier maanden voor verplicht te registreren buitenlandse akten. Voor een akte in een andere taal dan één van de drie officiële landstalen kan trouwens een beëdigde vertaling gevraagd worden.

Registratieverplichting. Alle partijen, in strikte lezing van art. 35 W.Reg. ook de buitenlandse notaris, hebben de verplichting tot registratie van de schenkingsakte. Zodra één van hen de akte ter registratie aanbiedt zijn de andere partijen ontslagen van hun registratieverplichting.

Conclusie

Eenvoudige schenkingen van roerende goederen kunnen absoluut nog belastingvrij via hand-of bankgift gebeuren. Die praktijk wordt niet als misbruik beschouwd. Schenkingen van aandelen via overschrijving in het aandeelhoudersregister blijven een uitdaging. Vergeet bij dergelijke schenkingen of giften natuurlijk de verdachte periode van drie jaar niet.

Notariële schenkingen, zowel binnen- als buitenlandse, van roerende goederen door rijksinwoners zijn in Vlaanderen onderworpen aan de reguliere 3% of 7% schenkbelasting. Bij gebrek aan (gewestelijk) mechanisme tot het vermijden van dubbele belasting kunnen sommige schenkingsakten aanleiding geven tot ongewenste en onaangename dubbele belasting.

Lees hier het originele artikel