Minder geven om meer te geven, het geheim achter het duolegaat (Bright)

Successie & Vermogen | 21 februari 2018

Auteur: Bright

Publicatiedatum: 02/02/2018

U heeft misschien wel al eens gehoord van een duolegaat. ‘Iets geven aan een goed doel’, weet u wel? ‘Waarom zou ik dat in godsnaam doen, ik wil net zoveel mogelijk geven aan mijn erfgenamen?’, denkt u dan. Welnu, laat net dat de paradox van het duolegaat zijn. Door minder te geven aan uw erfgenamen (en tegelijk iets te geven aan een goed doel), bekomt u mogelijk dat u uw erfgenamen meer geeft dan wanneer u dat niet zou doen. En is net dat niet datgene dat u wil?

Wat is een duolegaat?

Het woord zegt het zelf. Een duolegaat bestaat uit twee legaten (beschikkingen in testament):

enerzijds een legaat aan de eigen (door u gekozen) erfgenamen;
anderzijds een legaat aan een goed doel (vzw).

Aan de vzw wordt dan tegelijk de verbintenis opgelegd om alle erfbelasting die op de nalatenschap is verschuldigd (zowel deze op het eigen legaat als deze op het legaat aan de erfgenamen) voor haar rekening te nemen. Het saldo mag zij dan voor haarzelf houden. Doordat de vzw de erfbelasting van de gehele nalatenschap op zich neemt, bekomen uw erfgenamen meteen een netto legaat, want zij hoeven zelf niets meer af te dragen aan de Vlaamse Schatkist.

Hoe werkt een duolegaat?

Het fiscale voordeel van te werken met een duolegaat zit ‘m erin dat het deel van de nalatenschap dat niet aan de erfgenamen, maar aan de vzw wordt uitgekeerd, fiscaal minder zwaar wordt belast. In Vlaanderen is dat aan 8,5%, daar waar dat voor broers, zussen, neven, nichten en andere verre familieleden of niet-familieleden al snel oploopt tot 65%. Een niet te verwaarlozen verschil in belasting dus, wat meteen het antwoord vormt op de hierboven gestelde vraag.

De erfgenamen (die tot 65% worden belast) ontvangen in geval van een duolegaat dus een minder groot deel van de nalatenschap (een deel ervan komt immers toe aan het goede doel), zodat op dat legaat een lager bedrag aan erfbelasting zal zijn verschuldigd. Hetgeen aan de erfgenamen minder wordt gegeven, wordt dan aan het goede doel gegeven. Dat aandeel wordt niet belast aan de progressieve tarieven tot 65%, maar aan een vlak tarief van 8,5%. Een fiscale besparing dus van 56,5%.

Die besparing laat nu precies toe om aan de vzw de verplichting op te leggen om alle erfbelasting voor haar rekening te nemen, maar om tegelijk ook een aardige som voor zichzelf over te houden. Ook de erfgenamen behouden op die manier op hun beurt op het einde van de rit meer. Twee vliegen in een klap dus, niet?

Voor wie is het duolegaat interessant?

Voor wie het duolegaat interessant is, kan u hierboven eigenlijk al lezen. Het is vooral van belang voor zij die erfgenamen nalaten die onder de zware tarieven worden belast: broers, zussen, neven, nichten, andere verre familieleden, maar ook niet-familieleden zoals vrienden, partners, kennissen, enz., en die zich tijdens hun leven (nog) niet willen verarmen. Er zijn wel initiatieven om aan die zware tarieven te verhelpen, maar vooralsnog blijven die intact.

De kunst is dan om te bepalen welk deel van het vermogen aan wie moet worden gegeven om zo fiscaal optimaal mogelijk te werken. Het bedrag dat aan de vzw moet toekomen, moet dan namelijk zo worden bepaald dat het voldoende is om (a) alle erfbelastingen van de nalatenschap te betalen en (b) er zelf ook iets aan over te houden. Deze som wordt best niet minimaal of verwaarloosbaar bepaald, omdat anders het risico bestaat dat de vzw het legaat bij overlijden niet aanvaardt, in welk geval het duolegaat (en dus uw planning) geen uitwerking zou bekomen, met alle gevolgen vandien. Dat is natuurlijk niet uw bedoeling.

Hoeveel kan u met een duolegaat besparen?

Hoeveel u met een duolegaat kan besparen, hangt af van de concrete situatie: Wie komt er tot de nalatenschap? Hoe is het vermogen opgebouwd? Enz.

Om u toch maar even met de neus op de feiten te drukken, vindt u hierna een vergelijking van een simulatie zonder én met duolegaat. Het startpunt is eenvoudig als volgt: een alleenstaande laat een broer na en heeft een vermogen van 250.000 euro.

Indien de broer bij overlijden van de alleenstaande het vermogen volledig zelf zou ontvangen, zal hij aan erfbelasting zijn verschuldigd:

De broer is in die situatie dus 131.250,00 EUR aan erfbelasting verschuldigd, wat maakt dat hij een netto legaat bekomt van 118.750,00 EUR. Dat maakt dat de belastingdruk in dat geval 52,50% van het globale vermogen bedraagt.

Met een accuraat en correct geformuleerd duolegaat (er zijn immers nogal wat varianten) en in de hypothese dat u aan het goede doel een netto som wil doen toekomen van 10.000,00 EUR, kan de vergelijking zich schematisch als volgt voordoen:

Door te werken met een duolegaat bekomt u dus niet alleen een belangrijke verlaging van de belastingdruk (van 52,50% naar 32,10%) maar realiseert u tegelijk een netto voordeel voor de broer van 40.994,41 EUR. Winst die u zonder het duolegaat niet zou realiseren. Deze winst wordt bovendien nog belangrijker naarmate de omvang van de nalatenschap toeneemt.

Hoeft u zich voor een duolegaat in bochten te wringen?

Absoluut niet. Een duolegaat neemt u eenvoudigweg op in een testament. Naast de tijd en de inspanning om dat ter harte te nemen en u daarbij te laten bijstaan (een duolegaat vereist toch wel enig maatwerk), vergt dat in feite dus niet meer dan een pen en een blad papier. Een minimale inspanning dus voor een – afhankelijk van de situatie – toch niet onbelangrijke fiscale besparing. Of hoe het kan verkeren: minder geven, om meer te geven.

Een testament is bovendien een strikt persoonlijk document dat u te allen tijde kan wijzigen/herroepen. U bent dus op geen enkele wijze definitief gebonden door wat u in uw testament neerpent. Wijzigt de fiscaliteit, uw persoonlijke situatie of wijzigen uw voorkeuren, dan kan u uw planning dus altijd bijsturen.

Wilt u meer weten over onze dienstverlening, neem dan even een kijkje op onze website of neem vrijblijvend contact op voor een eerste gesprek. Bright maakt van de bescherming en handhaving van uw privaat vermogen een topprioriteit en streeft samen met u een duurzame oplossing na.